İşletme Faaliyet Simulasyonları - 6 Bölüm

6. Bölüm

Kavramlar

İşletme yaşam denemelerinde kullanılacak ana kavramlar şu şekildedir:

Yaşanabilecek Olaylar

Bölümler işletme bütünün altında faaliyetlerini sürdürürken fırsatlar yaratacak veya risk doğurup problem yaratacak ne tür olaylarla karşılaşabileceklerini ayrıntılı olarak ortaya çıkarmalıdır. Ortaya çıkan sonuçlar işletmenin karşılaşabileceği yaşanabilecek olaylar kavramını ifade etmektedir. Bu olaylar işletme içi ve dışı olarak iki ana bölümde ele alınmaktadır.

a. İşletme içinde yaşanabilecek olaylar

- Çalışan personele bağlı olaylar

- Üretime bağlı olaylar

- Satışa bağlı olaylar

- Finans tabanlı olaylar

- Sermaye tabanlı ve sahiplikle ilgili olaylar

b. İşletme dışında yaşanabilecek olaylar

- Müşterilere bağlı olaylar

- Rakiplere bağlı olaylar

- Tedarikçilere bağlı olaylar

- Ürüne bağlı olaylar

- Ekonomik değişimlere bağlı olaylar

- Siyasal değişimlere bağlı olaylar

- Hukuki değişimlere bağlı olaylar

- Uluslar arası Rekabete bağlı olaylar

Artçı gelişimler

Yaşanabilecek olayın ortaya çıkmasının ardından meydana gelebilecek kontrol dışı ikincil tamamlayıcı olaylar artçı gelişim kavramı ile ifade edilmektedir. Artçı gelişmelerde iki yönde odaklanır

- İşletme içinde oluşan artçı gelişmeler

- İşletmenin dışında oluşan dış artçı gelişimler

İşletme içinde yaşam denemelerinde her bir olay için pek çok gelişme söz konusudur. Bu nedenle bir olay ele alındığında bir ağaç gibi birçok gelişen dal alternatifinin de ayrı olarak ele alınması gerekmektedir. 

Bir örnek ile konuyu somutlaştırırsak,

Yaşanabilecek Olay: Pazarlamadan sorumlu Genel Müdür yardımcısının işten ayrılması (Çalışan personele bağlı olaylar )

Artçı Gelişim Alternatifleri: 

1. Müşteri portföyü etkilendi   (İç artçı gelişimler)

2. Kilit pazarlama ekibi de ayrıldı   (İç artçı gelişimler)

3. Rakip oldu   (İç artçı gelişimler)

4. Satışlar azaldı   (İç artçı gelişimler)

5. …..

Örnekte de görüldüğü gibi bir olayın alternatif gelişmeleri birden fazladır. Bu genelde her olay içinde geçerlidir. Bir olayın bu kadar çok yönlü ele alınması, her bölümün olay hakkında kendi açısından bakması da alternatif gelişmelerin daha da zenginleştirilmesini sağlayacaktır.

İşletme dışından başka bir örnek ele alalım,

Yaşanabilecek Olay: Rakip firmanın fiyatları indirmesi   ( Rakiplere bağlı olaylar )

Artçı Gelişim Alternatifleri: 

1. Müşteri portföyü etkilendi (Dış artçı gelişimler)

2. Satışlar azaldı   (İç artçı gelişimler)

3. Fiyatlar düşürüldü   (İç artçı gelişimler)

4. Personel azaltılmaya gidildi   (İç artçı gelişimler)

5. Zarar edilmeye başlandı   (İç artçı gelişimler)

Alternatif  Etkilenimler

Olay ve gelişmelerden sonra ortaya çıkacak her şey alternatif etkilenimler kavramını ifade etmektedir. Alternatif etkilenimler birkaç başlık altında toplanmaktadır:

a. Etkilenen bölümler

Bölümler yaşanabilecek olay ve artçı gelişmeden sonra bir değişikliğe maruz kalıyorlar ise etkilenen bölümler olarak ifade edilirler. Her bölüm ortaya çıkan durumun kendileri üzerinde bir değişiklik yapıp yapmayacağını her defa ve her durumda sorgulamak durumundadır. Geniş, ayrıntılı ve bağlantılı düşünmek zorunluluktur.

b. Etkilenen faaliyetler ve izdüşümü hesaplar

Etkilenen bölümlerin olay ve gelişmelerden etkilenen faaliyetleri ve faaliyetlerin izdüşümü gelir gider hesap değişimleri burada ifade edilmektedir.

c. Etkilenimi uygulama ve bütünleşim

Bölümler daha önce gerçekleştirdikleri projelendirmenin işletme içinde tüm bölümlerce değerlendirilmesi sonucu standart normal bir yapıya ulaşmışlardı. İşletme yaşam denemelerinde eğer bölüm yaşanabilecek olaydan ve artçı gelişmeden etkileniyorsa, etkileneceğini belirlediği faaliyetlerini ve bunların doğrudan bağlı olduğu hesapları yeni duruma göre değiştirmesi bu kavramı ifade etmektedir. Bu aşamada karar verilmesi gereken etkilenim derecesi ve seviyesidir. Yaşanabilecek olaya bağlı olarak etkilenimleri uygulayarak yeniden projelendirme yapmaları sonucunda yapılan bütünleştirme işlemiyle ortaya bir sonuç çıkacaktır. Bu sonuçla ilgili olarak her bir bölüm yeni bir karar aşamasına gelmiş olacaktır.

Kararlar ağacı

Bölüm işletmelerin etkilenim uygulamalarının bütünleştirilmesinden sonra tekrar işletmeyi oluşturmuşlardır.  Her bölüm işletmenin kabul edilebilir sınırları etkilenim sonrası değişmiş ise, bölüm ve diğer bölüm işletmeler oluşan yeni durumu olumsuzsa olumluya, olumlu ise daha olumluya çevirmek için neler yapması veya yapmaması gerektiği konusunda kararlar alacaklardır. Bölüm işletmelerin bu kararları işletmenin kararlar ağacı kavramını oluşturmaktadır. Verilen kararlar sonrası ise yeniden projelendirme yapılıp istenilen sonuçlara ulaşılacaktır.


Bu çalışma, Active Bankacılık Finans Dergisi, ISSN 1301-9252, Ocak-Şubat 2006, Sayı 46,  S. 76 – 86,  yayınlanmıştır.